Tajniki procesu, który może odmienić twoją karierę
Dla wielu aspirujących aktorów casting to moment prawdy – kilka minut, które mogą zadecydować o przyszłości zawodowej. Co dzieje się po drugiej stronie stołu? Jakie kryteria decydują o sukcesie, a jakie błędy przekreślają szanse? Rozmawialiśmy z czołowymi reżyserami castingu w Polsce, którzy uchylili rąbka tajemnicy i podzielili się bezcennymi wskazówkami.
Pierwsze wrażenie – co przyciąga uwagę reżyserów?
Podczas warsztatów MasterCast, które odbyły się pod kierownictwem reżysera filmowego Makarego Janowskiego, wielokrotnie podkreślano znaczenie pierwszych sekund podczas castingu. Pierwsze wrażenie, energia i postawa często determinują dalszy przebieg przesłuchania, zanim kandydat zdąży nawet wypowiedzieć pierwsze słowo.
Wbrew powszechnym przekonaniom, nie zawsze chodzi o wygląd zewnętrzny. Podczas warsztatów w LATO Studio w Warszawie uczestnicy mogli przekonać się, że w wielu produkcjach fizyczność ma znaczenie, ale to autentyczność jest najbardziej poszukiwaną cechą. Osoba, która wchodzi do pokoju i natychmiast wprowadza swoją energię, ma znacznie większe szanse niż ktoś o idealnym wyglądzie, ale bez charakteru.
Branżowe badania przeprowadzone wśród reżyserów castingu wykazały, że aż 78% z nich przyznaje, że intuicja i pierwsze wrażenie często okazują się decydujące. Jednocześnie 65% respondentów podkreśla, że zdarzały im się sytuacje, gdy kandydat początkowo odrzucony na podstawie zgłoszenia, okazywał się idealny podczas spotkania na żywo.
Doświadczenie czy talent wrodzony?
Kwestia balansu między doświadczeniem a wrodzonym talentem była jednym z kluczowych tematów warsztatów MasterCast. Uczestnicy wszystkich grup wiekowych (9-12 lat, 13-16 lat oraz 17+) mogli dowiedzieć się, że w branży castingowej istnieje pewien paradoks – czasem imponujące CV i edukacja w prestiżowych szkołach aktorskich ustępują miejsca naturalnej charyzmie i autentyczności.
Historia branży zna wiele przypadków, gdy role otrzymywały osoby bez formalnego przygotowania aktorskiego. Przykłady takie jak Joanna Kulig, która rozpoczynała karierę od Szansy na Sukces, czy Tomasz Kot, który początkowo studiował inżynierię, pokazują, że drogi do sukcesu mogą być różne.
Warsztaty w kameralnych grupach (maksymalnie 18 osób) pozwoliły uczestnikom zrozumieć, że choć warsztat jest niezwykle istotny, czasem reżyserzy poszukują kogoś, kto po prostu JEST daną postacią, a nie kogoś, kto ją zagra. To subtelna, ale kluczowa różnica w procesie castingowym.
Autoprezentacja i self-tape – nowa era castingów
Pandemia zrewolucjonizowała branżę castingową, wprowadzając na stałe nagrania self-tape do procesu selekcji. Podczas warsztatów MasterCast w LATO Studio w Warszawie szczególną uwagę poświęcono temu, jak przygotować profesjonalne nagrania, które zwrócą uwagę reżyserów castingu.
Uczestnicy warsztatów mogli dowiedzieć się, że nagranie dobrego self-tape to umiejętność, której warto się nauczyć. Najczęstsze błędy techniczne to złe oświetlenie, nieodpowiednie tło i niewyraźny dźwięk. Kluczowe jest zrozumienie, że reżyserzy castingu przeglądają dziesiątki, a czasem setki nagrań – jeśli muszą się wysilać, żeby kogoś zobaczyć lub usłyszeć, szanse kandydata drastycznie maleją.
Według badań branżowych, aż 82% reżyserów castingu przyznaje, że odrzuca nagrania ze złą jakością techniczną bez ich pełnego obejrzenia. Jednocześnie 70% podkreśla, że woli dobrze nagrany materiał telefonem niż przesadnie profesjonalną produkcję, która traci na naturalności.
Najczęstsze błędy kandydatów – czego unikać?
Lista grzechów głównych jest długa, ale jak pokazały warsztaty MasterCast, niektóre powtarzają się niezależnie od typu produkcji:
Przesadne staranie się, aby zaimponować za wszelką cenę – to jeden z najczęstszych błędów omawianych podczas warsztatów. To paradoks – im bardziej ktoś próbuje być wyjątkowy, tym bardziej staje się przewidywalny. Reżyserzy castingu szukają prawdy, nie popisów.
Nieprzygotowanie to absolutny killer szans. Podczas zajęć w grupach wiekowych (9-12 lat, 13-16 lat oraz 17+) podkreślano, że przyjście na casting do konkretnej roli bez znajomości podstawowych informacji o projekcie to sygnał, że kandydat nie traktuje tej szansy poważnie.
Podczas warsztatów z Makarym Janowskim uczestnicy dowiedzieli się również, że zbyt duża pewność siebie często działa na niekorzyść. Pewność jest potrzebna, ale nie arogancja – która potrafi zniewczyć szansę na dostanie roli. Najlepsi kandydaci to ci, którzy potrafią łączyć profesjonalizm z otwartością na uwagi.
Jak radzić sobie z krytyką podczas castingu (więcej o krytyce przeczytasz tutaj: Krytyka twój wróg czy przyjaciel?)? Kameralne grupy warsztatowe (maksymalnie 18 osób) miały okazję przećwiczyć konstruktywne podejście do feedbacku. Gdy reżyser castingu poświęca czas, by dać kandydatowi informację zwrotną, to znak, że widzi potencjał. Najgorsza reakcja to obrażanie się lub tłumaczenie. Najlepsza? Podziękować, wziąć głęboki oddech i spróbować ponownie z uwzględnieniem wskazówek.
Portfolio i materiały – jakość czy ilość?
Zdjęcia to pierwsza bramka selekcyjna w procesie castingowym. Podczas warsztatów MasterCast uczestnicy mogli poznać, jakie materiały przyciągają uwagę profesjonalistów.
Naturalność przede wszystkim – to główny przekaz sekcji dotyczącej portfolio. Filtrowane selfie z Instagrama to najszybsza droga do kosza. Reżyserzy castingu potrzebują zobaczyć prawdziwą twarz, różne wyrazy emocji, całą sylwetkę. Jak podkreślano podczas zajęć w LATO Studio, profesjonalne portfolio nie musi być obszerne – wystarczą 4-5 dobrych, zróżnicowanych ujęć.
Czy forma ma znaczenie? Zdecydowanie tak. W ramach praktycznych wskazówek udzielanych podczas warsztatów, uczestnicy dowiedzieli się, że w dzisiejszych czasach preferowane są linki do portfolio online. PDF też jest akceptowalny, ale fizyczne wydruki to już przeszłość. Kluczowa jest łatwość dostępu i możliwość szybkiego udostępnienia materiałów innym członkom zespołu.
Złote rady dla początkujących
Na zakończenie warsztatów MasterCast przekazano uczestnikom najbardziej wartościowe wskazówki dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z castingami:
Bądź przygotowany, ale nie przepróbowany – to jedna z kluczowych rad. Znaj tekst na tyle dobrze, by móc się od niego uwolnić i być w momencie.
Wybieraj castingi z głową – podkreślano podczas zajęć. Lepiej skupić się na rolach, które naprawdę do ciebie pasują, niż aplikować na wszystko. Jakość ponad ilość.
Traktuj każdy casting jako warsztat, a nie ostatnią deskę ratunku – to wskazówka, która wielokrotnie pojawiała się podczas warsztatów w LATO Studio. Nawet jeśli nie dostaniesz roli, możesz zostać zapamiętany i zaproszony na inny projekt.
I najważniejsze – bądź sobą. Ta rada pojawiała się jak mantra podczas całych warsztatów, niezależnie od grupy wiekowej. Autentyczność to waluta, która nigdy nie traci na wartości w branży castingowej.
Casting to nie tylko ocena umiejętności aktorskich – to złożony proces, w którym liczą się zarówno profesjonalizm, jak i osobowość. Przygotowanie, autentyczność i otwartość na feedback to klucze, które mogą otworzyć drzwi do wymarzonej kariery. Niezależnie od doświadczenia, każdy ma szansę zabłysnąć – pod warunkiem, że będzie gotowy, gdy nadejdzie jego pięć minut.
Wskazówki z warsztatów MasterCast w pigułce
- Zadbaj o profesjonalne, naturalne zdjęcia (bez filtrów!)
- Przygotuj się do roli – poznaj projekt, kontekst, postać
- W self-tape zwróć szczególną uwagę na jakość dźwięku i oświetlenie
- Przyjmuj krytykę jako cenny feedback, nie jako osobisty atak
- Bądź autentyczny – to cecha, której nie zastąpi żadna technika
- Traktuj każdy casting jako szansę na naukę i nawiązanie kontaktów
- Wybieraj castingi selektywnie, dopasowane do twoich predyspozycji
- Zachowaj równowagę między pewnością siebie a otwartością na sugestie
Jeśli chcesz rozwinąć swoje umiejętności aktorskie i zyskać pewność siebie na castingach, śledź kolejne edycje warsztatów MasterCast w LATO Studio, przy ul. Chełmskiej 21 w Warszawie.
